Complete samenvatting + gratis formuleblad medisch rekenen
Medisch rekenen
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Met deze complete samenvatting + GRATIS formuleblad ben je een stap dichter bij een dikke voldoende! Medisch rekenen of verpleegkundig rekenen… voor veel studenten is dit een gevreesde toets… Medisch rekenen is namelijk een verplicht onderdeel als je verzorgende IG of verpleegkundige in opleiding bent. Het maken van medische berekeningen is onlosmakelijk verbonden met het werk van professionals in de zorg. Als verzorgende IG of verpleegkundige, is het daarom ook belangrijk dat je over een goede rekenvaardigheid beschikt. Een rekenfout kan immers leiden tot een medische misser. Goed verpleegkundig rekenen wordt door veel verpleegkundigen en verzorgenden als lastig ervaren.
Deze complete gids van rekenexpertonline.nl is gemaakt door mij, Teun. Ik heb meer dan 10 jaar ervaring in het geven van bijles medisch rekenen en ik weet waar studenten tegen aan lopen. In deze gids vertel ik jou alles wat je moet weten over medisch rekenen. Sommige onderwijsinstellingen verwachten soms dat je een 10 moet halen! Dit kan een hele uitdaging zijn. Vooral als je de basis van rekenen niet goed onder de knie hebt. In deze complete gids voor medisch rekenen, leggen ik jou de basis van dit vak uit. Ik geef je tips & tricks mee hoe jij de toets medisch rekenen met een dikke vette voldoende of zelfs een 10 kan afsluiten! Hoe fijn is dat!
Ik hoop dat deze gids jullie, als aankomend professional, op weg helpt om lastige sommen goed op te lossen. Zet hem op! En heb je aan het eind van dit artikel over medisch rekenen nog vragen? Dan is onze online cursus medisch rekenen misschien iets voor jou!
*We spreken in deze gids over medisch rekenen en verpleegkundig rekenen, allebei de termen betekenen hetzelfde.
Cursus medisch rekenen
€ 39,95
- Tientallen uitlegvideo's
- Huiswerk + eindtoets
- 6 maanden toegang
- Voor verzorgende IG
- Stap-voor-stap uitleg
Hoe begin ik met medisch rekenen?
Waar begin je nou precies als je wil gaan oefenen met medisch rekenen? Soms is er zoveel informatie op het internet dat je niet precies weet waar je moet beginnen. Dat kan lastig zijn, maar het antwoord is heel simpel: begin bij het begin (en ik ga je daarbij helpen 🙂 )
Basiskennis rekenen
Veel studenten die moeite hebben met medisch rekenen, hebben de basis van rekenen niet goed onder de knie. Dit is echter wel een belangrijk onderdeel om medisch rekenen goed te begrijpen. Een huis zonder goede fundering is immers ook niet heel stevig.
Oefen met artikelen uit onze kennisbank, kijk dan voornamelijk naar de artikelen voor MBO niveau 3 en MBO niveau 4. Dit zijn artikelen gemaakt voor rekenen op 2f of 3f niveau en vormt een goede rekenbasis. Ook vind je op ons Youtube account veel uitlegvideo’s over medisch rekenen, hier wordt alles stap voor stap uitgelegd
Medisch rekenen onderdelen
Bij medisch rekenen komen de volgende onderdelen aanbod:
Oplossen
Wanneer we praten over oplossen en verdunnen in medisch rekenen, is het belangrijk om te begrijpen hoe concentratie wordt uitgedrukt. Concentratie van een oplossing in procenten verwijst naar het percentage van de opgeloste stof in de totale hoeveelheid oplossing. Bijvoorbeeld, een 5% oplossing betekent dat er 5 gram opgeloste stof is per 100 milliliter oplossing. Dit is van belang bij het voorbereiden van medicijnen en infusen, waar nauwkeurige dosering erg belangrijk is.
Het oplossen van een stof houdt in dat een bepaalde hoeveelheid van de stof wordt opgelost in een vloeistof om een oplossing te creëren. Wanneer je te maken hebt met medisch rekenen, is het vaak nodig om de juiste hoeveelheid van een bepaalde stof te berekenen die nodig is om een gewenste concentratie te verkrijgen. Opgaven over oplossen van stoffen vragen vaak om nauwkeurige berekeningen om de juiste doseringen te kunnen bepalen voor veilige en effectieve behandelingen.
Verdunnen
Het begrijpen van het verdunnen van vloeistoffen is een van een belangrijkste onderwerpen van medisch rekenen. Na het begrijpen van dit onderdeel kan je medicatiedoseringen nauwkeurig te berekenen.
Het verdunnen van een vloeistof houdt in dat je de concentratie vermindert door er een andere vloeistof aan toe te voegen, meestal water. De verdunningsfactor is de verhouding tussen de oorspronkelijke concentratie en de uiteindelijke concentratie na verdunning. Om de juiste hoeveelheid van de voorraad te nemen, gebruik je de verdunningsfactor en de gewenste eindconcentratie als leidraad.
Bij verdunningsopgaven is het belangrijk om te weten hoeveel milliliter van de voorraad je moet nemen en hoeveel water je moet toevoegen om de gewenste concentratie te bereiken. Dit vereist het toepassen van eenvoudige berekeningen met behulp van de gegeven verdunningsfactor.
Zuurstof
Voor het berekenen met zuurstof is het belangrijk om te weten hoe je de inhoud van de cilinder berekent, aangezien dit de hoeveelheid beschikbare zuurstof aangeeft. Het aantal bar in de cilinder geeft de druk van de zuurstof aan, terwijl het totale aantal liter zuurstof de totale hoeveelheid gas in de cilinder weergeeft. Om de juiste hoeveelheid zuurstof per minuut te kunnen toedienen, dien je het totale aantal liters zuurstof te kennen en het gewenste aantal liters per minuut.
Bij het oefenen van deze sommen is het van belang om te kunnen berekenen hoeveel liters zuurstof per minuut een patiënt nodig heeft op basis van hun specifieke situatie. Dat maakt dat je veel moet oefenen met de formules.
Vochtbalans
Vochtbalans verwijst naar het evenwicht tussen vochtinname en -uitvoer in het lichaam. Een positieve vochtbalans treedt op wanneer de vochtinname groter is dan de uitvoer, wat kan
leiden tot vochtophoping en oedeem. Aan de andere kant, bij een negatieve vochtbalans, is de uitvoer groter dan de inname, wat kan leiden tot uitdroging en elektrolytverstoringen.
Perfusor/spuitpomp
Binnen de zorgsector is het belangrijk om als verpleegkundige of verzorgende bekwaam te zijn in medisch rekenen, vooral bij het gebruik van perfusorpompen. Deze apparaten worden vaak ingezet voor nauwkeurige toediening van medicatie en vloeistoffen aan patiënten. Het correct instellen van een perfusorpomp is cruciaal om de juiste doseringen toe te dienen en zo de veiligheid en het welzijn van de patiënt te waarborgen. Het verschil tussen perfusorpompen en infuuspompen en de formules die worden gebruikt bij pompstanden, ga ik je uitleggen.
Allereerst is het van belang om het verschil tussen een perfusorpomp en een infuuspomp te begrijpen. Een perfusorpomp, is ontworpen voor het toedienen van kleine hoeveelheden vloeistoffen of medicatie met een zeer nauwkeurige controle over de snelheid en dosering. Dit in tegenstelling tot een infuuspomp, die meestal wordt gebruikt voor continue infusie van grotere volumes. Het instellen van een perfusorpomp vereist veel kennis van medisch rekenen.
Bij het medisch rekenen voor perfusorpompen is het essentieel om de juiste pompstand te berekenen op basis van de voorgeschreven dosering en de concentratie van de medicatie of vloeistof. Dit kan worden gedaan aan de hand van specifieke formules, zoals de formule voor het berekenen van de infusiesnelheid in milliliter per uur
BMI
Bij het beoordelen van de gezondheids- toestand van een patiënt is het belangrijk om de Body Mass Index (BMI) te begrijpen. BMI is een maatstaf die wordt gebruikt om het gezondheidsrisico van overgewicht of ondergewicht te bepalen. De BMI wordt berekend aan de hand van het gewicht en de lengte van een persoon en biedt een indicatie van de lichaamssamenstelling. Hierdoor weet je wanneer iemand een gezond gewicht heeft, wanneer er sprake is van obesitas en wanneer er ondergewicht is.
Medicatie MG/ml
Een formule die vaak wordt gebruikt bij het berekenen van medicatie is de formule voor dosering, die luidt:
dosis = (gewenste dosis * volume)/concentratie.
Hierbij staat de gewenste dosis voor de hoeveelheid medicatie die de patiënt nodig heeft, het volume voor de totale hoeveelheid vloeistof waarin de medicatie wordt verdund, en de concentratie voor de sterkte van de medicatie, uitgedrukt in mg/ml.
Om de dosering van medicatie in mg/ml te berekenen, moet je eerst de gewenste dosis en de concentratie van de medicatie kennen. Vervolgens deel je de gewenste dosis door de concentratie om de benodigde hoeveelheid medicatie te vinden. Bijvoorbeeld, als de gewenste dosis 50 mg is en de concentratie van de medicatie 10 mg/ml is, dan is de berekening als volgt:
50 mg / 10 mg/ml = 5 ml. Dit betekent dat er 5 milliliter van de medicatie nodig is om de gewenste dosis te bereiken.
Medicatie %
Bij medisch rekenen draait het vaak om het berekenen van doseringen en het omrekenen van medicatie naar percentages Laten we eens kijken naar een voorbeeld: Stel dat een patiënt een medicijn voorgeschreven krijgt dat in een oplossing van 5% wordt toegediend. Als de voorgeschreven dosis 10 milliliter is, hoeveel milligram van de werkzame stof krijgt de patiënt dan binnen? Om dit te berekenen, moeten we eerst weten hoeveel milligram werkzame stof er in 1 milliliter van de oplossing zit. Aangezien de oplossing 5% is, betekent dit dat er 5 milligram werkzame stof in elke milliliter zit. Vervolgens vermenigvuldigen we dit met de voorgeschreven dosis van 10 milliliter:
5 milligram/mL * 10 milliliter = 50 milligram
Dus de patiënt krijgt 50 milligram van de werkzame stof binnen.
Medicatie IE
Het omzetten van medicatie van internationale eenheden naar milliliter vereist een goed begrip van de relatie tussen de sterkte van het medicijn en de gewenste dosering in milliliter. Hier volgen de stappen die je kunt volgen:
- Begrijp de eenheden: Internationale eenheden (IE) worden gebruikt om de sterkte of concentratie van medicijnen aan te geven. Milliliter (ml) daarentegen, is een maateenheid voor volume.
- Het is belangrijk om te weten hoeveel milliliter van een bepaalde sterkte nodig is om de gewenste dosis te bereiken.
- Raadpleeg de informatie: Controleer de verstrekte informatie over het medicijn. Dit kan onder meer de sterkte van het medicijn in IE per milliliter zijn, evenals de voorgeschreven dosis in milliliter.
- Bereken de omzetting: Gebruik de formule:
Benodigde ml= Gewenste dosis (in ml)/Sterkte van het medicijn (in IE/ml)
Benodigde ml=Gewenste dosis (in ml)/Sterkte van het medicijn (in IE/ml)
Voorbeeld: Als de voorgeschreven dosis 200 IE is en de sterkte van het medicijn 100 IE/ml is, dan is de berekende hoeveelheid:
200ml/100IE/ml=2ml200ml/100IE/ml=2ml.
Dubbelcheck: Controleer altijd je berekeningen om fouten te voorkomen. Zorg ervoor dat de berekende dosis overeenkomt met de voorgeschreven dosering. Door deze stappen te volgen, kun je medicatie veilig omzetten van internationale eenheden naar milliliter, waardoor je patiënten de juiste dosering kunt geven. Oefen regelmatig met verschillende scenario’s om je vaardigheden in medisch rekenen te verbeteren.
Infuus
Bij het berekenen van infuusdoseringen zijn er verschillende formules die je moet kennen en begrijpen. Een van de meest gebruikte formules is de druppelregel, die de snelheid van infuustoediening bepaalt op basis van het aantal druppels per minuut (dpm). Deze formule luidt:
Dpm= aantal ml infuus× druppelfactorTijd in minuten Dpm=Tijd in minuten
Aantal ml infuus×Druppelfactor
Hierbij staat de druppelfactor voor het aantal druppels dat nodig is om één milliliter vloeistof toe te dienen, en de tijd in minuten voor de duur van de infusie. Het is van cruciaal belang om de juiste druppelfactor te gebruiken, die afhankelijk kan zijn van het type infuusset dat wordt gebruikt.
Om je begrip van het berekenen van infuusdoseringen te versterken, is het belangrijk om regelmatig te oefenen met verschillende scenario’ s. Je kunt oefenen met het berekenen van de benodigde dpm voor een bepaald infuusvolume en een gegeven tijdsduur, waarbij je rekening houdt met de druppelfactor. Daarnaast is het essentieel om de relevante eenheden consistent te gebruiken en om nauwkeurigheid te waarborgen bij het uitvoeren van de berekeningen. In conclusie, het begrijpen van medisch rekenen met betrekking tot infuustoediening is van vitaal belang voor verzorgenden en verpleegkundigen in hun dagelijkse praktijk. Door het beheersen van de benodigde formules en het regelmatig oefenen van vaardigheden, kun je je zelfvertrouwen vergroten en de veiligheid van de patiëntenzorg verbeteren. Blijf sommen over medisch rekenen oefenen en blijf leren om je competentie op dit gebied te versterken.
Verschil verzorgende IG, MBO- verpleegkunde en HBO-verpleegkunde
Zowel verzorgende IG’ers, MBO-verpleegkundigen als HBO-verpleegkundigen moeten allemaal hun toets medisch rekenen maken. Er zit een groot overlap tussen deze verschillende niveaus maar ook een aantal verschillen. Over het algemeen worden de niveaus van medisch rekenen tussen de verschillende zorgniveaus als volgt beschouwd:
Verzorgende IG: Verzorgenden op niveau 3 (zoals verzorgenden IG) hebben over het algemeen basiskennis van medisch rekenen nodig, zoals het omrekenen van medicatiedoseringen en het berekenen van infuusvolumes. Deze berekeningen zijn meestal eenvoudig van aard en kunnen worden uitgevoerd met behulp van standaardformules en eenvoudige rekenvaardigheden.
MBO Verpleegkunde: Verpleegkundigen op MBO-niveau (niveau 4) hebben doorgaans een iets dieper begrip van medisch rekenen nodig dan verzorgenden. Ze kunnen verantwoordelijk zijn voor complexere medicatieberekeningen, zoals doseringen op basis van lichaamsgewicht, verdunningen van medicijnen en het beheren van intraveneuze infusies. Hun rekenvaardigheden worden verder ontwikkeld door middel van praktijkervaring en training.
HBO Verpleegkunde: Verpleegkundigen op HBO-niveau hebben over het algemeen een meer uitgebreide opleiding in medisch rekenen. Ze worden getraind om complexere berekeningen uit te voeren en hebben vaak een dieper begrip van de farmacokinetiek en farmacodynamiek (hoe medicijnen werken in het lichaam). Ze kunnen bijvoorbeeld beter in staat zijn om doseringen aan te passen op basis van individuele patiëntkenmerken en om kritisch na te denken over de veiligheid en effectiviteit van medicamenteuze behandelingen.
Belangrijk om te vermelden is dat de basis van medisch rekenen hetzelfde is, dat geldt voor alle niveaus.
Medisch rekenen tips
Je hebt nu een goede basis gelegd. Nu gaan we aan de gang met een aantal handige en nuttige tips voor medisch rekenen. Door handige tips bij het medisch rekenen toe te passen wordt het rekenen een stukje eenvoudiger. Sommige sommen kunnen complex zijn, maar door het toe passen van een aantal handige tips, wordt het een stuk eenvoudiger.
Ik heb ze voor je op een rijtje gezet:
Tip 1 Begrijpend lezen (verhaaltjes sommen)
De meeste verzorgenden IG en verpleegkundigen worden al nerveus als ze het vak medisch rekenen moeten volgen op hun opleiding. Vooral de zogenaamde ‘verhaaltjes sommen’ vinden de meesten lastig. Met een paar simpele tips kun je vaak al behoorlijk goede resultaten halen:
1. Leer de tafels 2 t/m 9 uit je hoofd. Daarnaast ook het metrieke stelstel. Hoeveel milliliter zit er in een liter zit, of hoeveel milligram er in een decigram.
2. Gebruik veelvuldig kladpapier. Als je een opgave moet oplossen, kun je het beste de meest belangrijke getallen als een mini samenvatting opschrijven.
3. Probeer netjes te schrijven. Het gebeurt maar al te vaak, dat je door even snel wat dingen op te schrijven, je eigen handschrift niet meer goed kunt teruglezen
4. In de zogenaamde ‘verhaaltjes sommen’, vaak bestaande uit 8 regels, staat de meest belangrijke informatie in maar 2 tot maximaal 3 zinnen. De overige 5 tot 6 regels is maar ballast. Steek daar dus niet te veel energie in en laat je hierdoor dus niet afleiden. Heb je veel last van die vervelende ‘verhaaltjes sommen’ dan heb je mogelijk wat aan onze volgende tip. Vouw een A-4tje dubbel en leg het stuk papier op de tekst. Schuif het stuk papier elke keer 1 regel naar beneden en kijk of er per regel belangrijke informatie in staat. Zo niet, dan het stuk papier doorschuiven naar regel 2, enzovoorts. Kom je op een regel waar getallen staan (belangrijke informatie dus!), dan noteer je dit op je kladpapier
Tip 2 Metrieke stelsel
Het is al eerder gezegd, leer de tafels en het metrieke schema uit je hoofd. Dit is essentieel als je een voldoende op medisch rekenen wil halen!
Inhoudsmaten
1 liter (l) = 10 dl
1 l = 100 cl (10 x 10)
1 l = 1000 ml (10 x 10 x 10)
1 ml = 0,1 cl (1: 10)
1 ml = 0,01 dl (1: 10: 10)
1 ml = 0,001 l (1: 10: 10: 10)
1 dal = 10 l
1 l = 0,1 dal
Gewicht
1 gram (g) = 10 dg
1 g = 100 cg (10 x 10)
1 g = 1000 mg (10 x 10 x 10)
1 mg = 0,1 cg (1 : 10)
1 mg = 0,01 dg (1 : 10 : 10)
1 mg = 0,001 g (1 : 10 : 10 : 10)
1 g = 1.000.000 (1 miljoen) ug
1 ug = 0,000001 g
Tip 3 Verhoudingstabel + voorbeeldsommen
Veel sommen van medisch rekenen kun je goed oplossen door middel van de zogenaamde ‘verhoudingstabellen’. Verhoudingstabellen zijn superhandig om verpleegkundig rekenen sommen mee op te lossen.
Verhoudingen geven een verband aan tussen hoeveelheden vloeistof en (bijvoorbeeld) het medicijn. Aan de hand van een paar (eenvoudige) voorbeelden laten wij zien hoe handig een dergelijke tabel kan zijn. Vervolgens worden een aantal opgaven uitgewerkt. Wij beginnen eerst met opgaven, die je bijna uit je hoofd kunt rekenen.
Voorbeeld 1
1 pak melk kost €0,50
A. Hoeveel kosten 2 pakken melk?
B. Hoeveel kosten 6 pakken melk?
C. Hoeveel pakken melk kan ik kopen voor € 2,-?
Voorbeeld 2
In 1 liter water moet ik 100 gram suiker toevoegen.
A. Hoeveel gram suiker moet ik toevoegen aan 2 liter water, om het net zo zoet te laten smaken?
B. Hoeveel gram suiker moet ik toevoegen aan 6 liter water, om het net zo zoet te laten smaken?
C. Hoeveel liter water heb ik nodig als ik 300 gram suiker wil toevoegen?
Tip 4 Logisch nadenken
Check altijd of je antwoord de goede eenheid bevat (gram, microgram, liter, milliliter, etc.) en of je dit logisch lijkt. Bijvoorbeeld: een kilo medicijn oplossen in 10 milliliter water kan natuurlijk niet.
Tip 5 Veel gemaakte fouten
Van fouten leer je, dat is algemeen bekend. Daarom heb ik voor jou de meest gemaakte fouten bij medisch rekenen op een rijtje gezet:
- Veel te gehaast te werk gaan
- Slordig werken
- Niet goed kijken wat er gevraagd wordt
- Zo min mogelijk op papier zetten
- De opgave helemaal lezen, en weer en weer
- Metrieke stelsel niet noteren
- Weinig kennis van standaard weetjes en feiten
- Niet strategisch lezen
- Geen structuur in je rekenwerk
Medisch rekenen formules formuleblad
Medisch rekenen kent veel verschillende formules. Wanneer gebruik je welke formule en hoe gebruik je deze precies? Om een dikke voldoende op medisch rekenen te halen, is het handig dat je weet welke formules bij welke opgaven worden gebruikt. Weet je inmiddels welke formules bij welke onderdelen horen? Dan heb je een groot deel van medisch rekenen onder de knie!
De formules heb ik voor je uitgewerkt in een handig en overzichtelijke formuleblad. Dit formuleblad kan je downloaden en uitprinten. Handig en overzichtelijk, al zeg ik het zelf ;).
Formuleblad medisch rekenen
Download ons overzichtelijke formuleblad voor medisch rekenen. Geef je email adres op en ontvang binnen een aantal minuten het formuleblad in je mailbox. Succes!
Formuleblad medisch rekenen
Download ons overzichtelijke formuleblad voor medisch rekenen. Geef je email adres op en ontvang binnen een aantal minuten het formuleblad in je mailbox. Succes!
Formuleblad medisch rekenen
Download ons overzichtelijke formuleblad voor medisch rekenen. Geef je email adres op en ontvang binnen een aantal minuten het formuleblad in je mailbox. Succes!
Tot slot
Nog even dit… Hopelijk heb je iets gehad aan dit uitgebreide artikel. Neem ook eens een kijkje op de rest van onze website, dit staat namelijk ook boordevol informatie. Kom je er niet uit of heb je behoefte om even te sparren over je situatie? Neem dan contact met ons op.
Heel veel succes!
Teun
Mischien ook interessant...
Medisch rekenen oefenen + uitleg
We weten inmiddels allemaal dat het belangrijk is om medisch rekenen te oefenen. Ga nu aan de slag!
Medisch rekenen oefentoets + antwoorden
Ga aan de slag met onze oefentoets voor medisch rekenen. Speciaal voor HBO verpleegkunde, MBO verpleegkunde en Verzorgende IG.
8 beginnersfouten bij medisch rekenen
Van fouten maken, leer je. Voorkom dat je niet deze beginnersfouten maakt.
